تشخیص عسل طبیعی با 13 راه ساده!
از هزاران سال پیش، از خاصیت درمانی عسل در بهبود زخم، سوختگی و التهاب استفاده میکردند؛ بنابراین این ماده غذایی در طب سنتی جایگاه خاصی دارد. عسل به عنوان یکی از ارزشمندترین مواد غذایی به دلیل دارا بودن مواد مغذی از قبیل قندهای طبیعی، مواد آلی، معدنی، ویتامین ها و به ویژه تامین بخشی از انرژی روزانه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. احتمالاً شما نیز از آن دسته افرادی هستید که در تشخیص عسل طبیعی از تقلبی زیاد سر رشته ندارید. بنابراین امروز میخواهیم در این مطلب به بررسی راهکارهای شناخت عسل ارگانیک بپردازیم.
فیلم تشخیص عسل طبیعی
قبل از ادامه مطالعه این مقاله، پیشنهاد میکنیم که به تماشای این ویدیو بپردازید. این ویدیو بیانگر راههای تشخیص عسل طبیعی به صورت تصویری است. لذا قابل درکتر خواهد بود.
۱۲ راه تشخیص عسل طبیعی:
۱. مخاط دهان
عسلی که توسط زنبور عسل تولید شده باشد از هنگامی که در دهان قرار میگیرد، توسط مخاط دهان به خوبی جذب میشود و پس از مصرف ایجاد انرژی می کند ولی عسلهایی که دستساز هستند مانند آب نبات روی زبان مانده و به خوبی جذب نمیشوند.
۲. میزان چسبندگی
عسل خوب چسبندگی فوقالعادهای دارد. این میزان را به چند روش میتوان آزمود؛ به عنوان مثال اگر قطرهای از عسل طبیعی در لیوان آبی با دمای ۳۱ درجه ریخته شود، حالت چسبندگی خود را حفظ نموده و به سرعت حل نمیگردد؛ اگر به سرعت حل شود، آن عسل تقلب است. ولی اگر قطره یا رشته عسل هنگام ریزش از هم بپاشد، عسل تقلبی، یا حاوی مقدار زیادی آب است.
۳. دیدن اشیا
بدون توجه به رنگ عسل طبیعی، نمیتوان از پشت شیشه آن چیزی را مشاهده نمود ولی عسل تقلبی مانند شیشه رنگی عمل میکند و به راحتی میتوان اشیا را از پشت آن دید.
۴. گلوکز تجاری
عسلهای تقلبی که با گلوکز تجاری تولید میشوند، هیچگاه شکرک نزده و پیوسته شفاف باقی میمانند ولی پس از مدتی مانند نبات رنگی به صورت یکپارچه سفت شده و حتی با چاقو هم نمیتوان آنها را از ظرف خارج نمود!
۵. عطر و بوی طبیعی
اگر درپوش عسل مدتی بسته باشد، هنگام باز کردن درپوش بو و رایحه مطبوع عسل طبیعی را می توانید استشمام کنید.
۶. شکرکزدن
عسل شکرک زده خوبه یا نه؟ این سوالی است که برای بسیاری از مردم پیش میآید؛ اما برخلاف باور رایج عموم مردم، شکرک زدن عسل نشانه بد بودن آن نیست؛ برخی از عسلها، در سرما، شکرک میزنند و رنگ آنها کمی مات میشود.
چنین امری بدین علت است که عسل یک محلول قندی بیش از حد اشباع است: بدین معنی که دارای قند بیشتری است نسبت به آنچه محلول می تواند داشته باشد.
در واقع شکرک زدن عسل، پدیده طبیعی تبلور و بلوری شدن یا کریستالیزاسیون عسل است، دکتر شهرستانی استاد دانشگاه و مؤلف کتاب «زنبور عسل و پرورش آن» مینویسد: شکرک زدن عسل نهتنها دلیل بر بدی و تقلبی بودنش نیست بلکه بهعکس، معرف آن است که عسل کاملاً سالم بوده و به هیچ وجه بـا شکر مخلوط نشـده اسـت.
مقدار دمای مناسب برای شکرک زدن مایع حدود ۱۴ درجه سانتی گراد می باشد؛ اما وجود ذرات جامد آن موجب تسریع عمل شکرک می گردد. معمولا پس از تکان دادن بلورهای نامتقارن و بزرگتر تشکیل می شوند. هنگام شکرک زدن، مولکول آب آزاد شده و در نتیجه بر مقدار آب درونی مایع افزوده و نیز خطر تخمیر بیشتر می شود، بنابراین نگهداری عسلی که قدری بلوری شده باشد نیاز به تنزل حرارت بیشتری دارد.
۷. مزه کردن
عسل طبیعی، علاوه بر شیرینی خاص، دارای مزه و طعم ویژه ای است که فقط در عسل وجود دارد و عسل های مصنوعی فاقد این نوع مزه می باشند. برخلاف اعتقاد اکثر مردم، طعم عسل طبیعی خیلی زود در عرض چند دقیقه از بین میرود.
لذا افراد می توانند با مصرف زیاد و توجه دقیق درجه خلوص عسل را تشخیص دهند. باید توجه داشت که عسل مصنوعی بیشتر مزه شیرینی شکر می دهد تا مزه خالص عسل.
توجه: برای تازه کارها رنگ، بو، مزه و غلظت نمی تواند ملاک خوبی برای شناخت عسل طبیعی از غیر طبیعی باشد.
۸. تست با نان
- عسل طبیعی: هنگامی که روی یک تکه نان مقداری عسل بمالید، نان در همان حالت خود باقی خواهد ماند.
- عسل تقلبی: به دلیل افزودنیهای مرطوب، اگر روی نان قرار گیرد، نان خیس خواهد شد.
۹. تست جذب روی کاغذ
- عسل طبیعی: چند قطره عسل طبیعی روی کاغذی با قدرت جذب کنندگی بالا، جذب نخواهد شد.
- عسل تقلبی: به سرعت مانند آب، جذب کاغذ با قدرت جذب کنندگی بالا خواهد شد.
۱۰- بررسی قیمت
قیمت آن را بررسی کنید. اگر ارزانتر باشد، احتمالا حاوی ناخالصی است.
۱۱- شیشه عسل را برگردانید
شیشههای عسل را برگردانید. عسل خالص در مدت زمان بیشتری جریان پیوسته دارد و عسل ناخالص، خیلی زود شروع به چکه کردن میکند.
۱۲- پیوستگی ریزش عسل
در خانه هم میتوانید با دو میله، این آزمایش را انجام دهید. میلهها را داخل و خارج عسل ها کنید. عسلی که به صورت پیوسته به پایین سرازیر میشود، خالص و عسلی که این روند را ناپیوسته طی میکند، حاوی افزودنی شیرینکننده است.
۱۳- چسبندگی
عسل تازه استخراج شده مایعی چسبناک است که تماما به مواد موجود در آن به ویژه میزان آب موجود در آن مرتبط می باشد. چسبناکی یک عامل مهم در فرآیند تولید آن است.
- عسل طبیعی: اگر آن را بین انگشتان خود قرار دهید، خواهید دید حالت چسبندگی ندارد.
- عسل تقلبی: به دلیل بالا بودن درصد شیرین کنندهها و افزودنیها، نسبتاً چسبناک است.
۷ باور رایج غلط درباره عسل
عدم وجود اطلاعات باعث می شود که اطلاعات نادرست به عنوان اطلاعات درست منتشر شوند که این امر دلیل وجود بسیاری از تصورات اشتباه میباشد. عدم اطلاع رسانی رسانه نیز در شکل گیری این باورها بسیار تاثیرگذار است.
۱. عسل خوب باید تیره رنگ باشد
همانطور که به بررسی ویژگیهای عسل از جمله رنگ آن در گذشته پرداختیم، باید گفت نوع پوشش گیاهی که زنبور عسل از آن شهد جمع آوری میکند تنها تعیین کننده رنگ عسل و حتی طعم و مزه آن است، عسل طبیعی ممکن است از کاملاً بی رنگ و روشن تا کاملاً تیره و به رنگ های مختلف باشد. در بعضی موارد حرارت دیدن عسل و ماندگاری در انبار باعث تیره تر شدن آن می شود. معمولاً رنگ روشن در عسل دارای طعم ملایم و رنگ عسل های تیره دارای طعم و رنگ قوی و شدیدتر می باشند.
۲. عسل طبیعی و باکیفیت، تنها عسل زنبورهای وحشی است!
متأسفانه این عقیده به صورت کاملاً غلط بین تعدادی از عموم رواج دارد، برای توضیح بیشتر در این مورد باید به چند نکته توجه نمود؛ تصور اینکه زنبورهای بعضی از نژادها عسل خوشمزه تر یا خوش رنگ تر جمع آوری می نمایند، عقیده کاملاً اشتباهی است، چون زنبورها با هر نژادی، مجذوب شهد گل می باشند و شهد گل تعیین کننده رنگ و بو و طعم عسل می باشد.
۳. شکرک زدن عسل، نشانه تقلبی بودن است!
بر خلاف باور غلط عموم، عسل طبیعی در هوای سرد شکرک می زند؛ علت آن هم اشباع بودن عسل از آنزیمهای طبیعی است که باعث می شود در دمای پایین بلورهای قندی در عسل طبیعی شکل گیرد. البته اصطلاح “شکرک زدن” برای این فرآیند طبیعی عسل علمی نیست و بایستی از اصطلاح “رس زدن” استفاده کنیم.
به هرحال در دنیا، عسلی نیست که دیر یا زود رس نزند. این تغییر حالت فیزیکی بدون اینکه تاثیری در کیفیت عسل داشته باشد پدید میآید و مصرف کننده بنا به سلیقه خود، آنرا به صورت جامد و یا با حرارت غیر مستقیم آنرا به حالت مایع درآورده و مصرف مینماید.
بنابراین شکرک زدن عسل نه تنها دلیل بر تقلبی بودن نیست؛ بلکه بر عکس معرف آن است که عسل کاملاً سالم بوده و توسط زنبور عسل تولید شده است؛ که این بر خلاف تصور غلط در ایران است که عسل شکرک زده را تقلبی میدانند.
۴. عسل خالصی که در گذشته میخوردم طبع گرمی داشت!
واقعیت این است که عسلی که در مناطق کوهستانی برداشت میشود، معمولا از تبع گرمی برخوردار است و همچنین با ماندن عسل به صورت طولانی مثلا چند سال طبع آن گرمتر هم میشود. اما امروزه به علت افزایش بیرویه تولید و عرضه عسل تقلبی، ما دیگر در اینگونه عسلها شاهد گرم شدن افراد بهوسیله مصرف عسل نیستیم. موضوع پیدا کردن عسل طبیعی است.
۵. عسل خارجی باکیفیتتر از عسل داخلی است!
واقعیت این است که ما در ایران از دیر باز در تولید عسل سرآمد بودهایم؛ به همین خاطر هم از قدیم الایام به علت کیفیت بالا در تولید، عسل ما را صادر میکردند.
۶. دیگر دوره عسل طبیعی گذشته بوده و دیگر وجود ندارد!
خیر عسل طبیعی و خالص در زمان حال بیشتر هم شده؛ اما به علت افزایش جمعیت و تقلب در عسل، شناخت آن برای خریدار تقریبا امری محال تلقی میشود. در حال حاضر متاسفانه مبادرت به صادرات عسل طبیعی به علت نرخ ارز بسیار شایع گردیده؛ به طوریکه آنچه برای مصرفکننده ایرانی باقی میماند، غالبا عسل های درجه دو و سه میباشد.
نتیجه
در پایان لازم به ذکر است که تمام این ترفندها تقریبی هستند؛ با توجه به اینکه عسل ها خیلی متنوع هستند و هر کدام طعم، بو، رنگ و حتی غلظت خودشان را دارند، واکنششان به این روشها که نوشته شده یکسان نیست و صد البته که عسلهای تقلبی هم که روز به روز بهتر میتوانند از پس این موارد بر بیایند؛ پس تنها گزینه مطمئن و قابل اتکای موجود، آزمایش عسل به وسیله آزمایشگاه مجهز میباشد.